Hechtenisbrief, een wapen van de staat…

Een hechtenisbrief, zo heet dat stukje papier, niet groter dan een A5, en toch draagt het zware gevolgen met zich mee.

De flikkin de het hem overhandigde zei “dat het eigenlijk niet over een zware straf gaat, een jaar maar†, niet echt erg toch?, en dat “hij eigenlijk toch zijn naam eens zou moeten zetten op zijn brievenbus†, en tenslotte “goeie moed†.

Een stukje papier met zware gevolgen, zoals er nog anderen zijn: papieren van gerechtsdeurwaarders, van rechters, van de Dienst Vreemdelingenzaken, van elektriciteitsbedrijven. Het lijkt absurd, alsof je uitgelachen wordt, maar niets is minder waar: eenvoudige stukjes papier zijn wapens voor de staat en het kapitaal.

“Als een kogel afgevuurd vanop korte afstand†, zei hij en met dit vertragingsmechanisme in de hand hebben we 5 dagen geleefd op het scherpst van de snee. Zoals het bevel om het grondgebied binnen de 5 dagen te verlaten dat de staat geeft aan de asielzoekers die een negatief antwoord krijgen op hun aanvraag, het papier dat hen 5 dagen geeft om het territorium te verlaten. En als je niet antwoord op deze hechtenisbrief, komt de staat je deur inbeuken, vervolgens die van je familie en kennissen,... de jacht op de voortvluchtige.

En dus voilà, proper, democratisch, de staat chanteert: zich aangeven of de clandestiniteit, met alle gevolgen van dien. De chantage is overal, en de democratie glimlacht erbij.

En zo begint de reis van het ene bureau naar het andere, de laatste poging om de situatie te redden. Beroep doen op het systeem om het minder slecht te hebben binnen het systeem. Hetgeen we elke dag doen, maar die 5 dagen na de ontvangst van die hechtenisbrief, hebben de dingen weer eens goed duidelijk gemaakt, hoe ze ècht zijn. Niet dat we nog niet wisten dat de staat ons permanent terroriseert en chanteert om ons in het gareel te houden, maar er bestaan van die dagen die diepe breuken slaan, tussen hun wereld en de onze. Zoals die dagen daar, die voor mij een nieuwe druppel van walging in m’n mond legden en me het ononderdrukbare gevoel geven te willen spugen.

Alles is zo schoon geordend in hun systeem, met hun papieren en handtekeningen en hun functionarissen in hun bureaus, dat allemaal opdat ze hun minachting voor ons kunnen uitdrukken, opdat ze ons kunnen lastig vallen, opdat ze hun macht over ons leven op duizend en één manieren kunnen uitdrukken. En ik ga hier niet schrijven dat we allemaal niets meer dan radertjes van een machine zijn, dat een handtekening van x niet wil zeggen dat x bewust is van hetgeen hij doet, en dat het op het eind van de dag het systeem is dat deze duizenden wreedheden begaan heeft, het systeem en geen levende mensen. Want er is niemand die me kan wijsmaken dat al die mensen ginder die aan de lopende band anderen naar “hun land van origine†deporteren niet weten waarmee ze bezig zijn. En nochtans steken ze allemaal hun kop in het zand: “Neenee, het is mijn verantwoordelijkheid niet, ik doe gewoon mijn werk.†Waarom ook niet, lafaards, de wereld draait rondom de as van jullie afstomping.

Uiteindelijk heeft dit papier dat ons 5 dagen lang geterroriseerd heeft na een dag gevangenis geleid tot de wachtlijst voor een elektronische enkelband. Op het papier stond geschreven: gelieve zich te wenden tot de gevangenis van Vorst voor de uitvoering van uw straf van één jaar gevangenis. Alles wordt overhoop gehaald, je gaat de gevangenis is... In onzekerheid geduwd, door papieren die je uiteindelijke bestemming bepalen.

We zouden kunnen zeggen dat zij die anderen naar de gevangenis sturen niet weten wat ze doen, dat we allemaal broeders en zusters zijn en dat zelfs de gevangenisdirecteurs proberen om er het beste van te maken. Waarom ook niet. En toch, ik verkies te zeggen dat we in zo’n wrede samenleving leven, net omdat de meeste mensen geen moed hebben, het hoofd draaien wanneer het over vragen gaat die verder gaan dan het kleine leventje of de familie. Omdat ze de wereld waarin we leven niet fundamenteel in vraag willen stellen, of omgekeerd, zich de vraag niet willen stellen in wat voor een wereld we zouden willen leven. Nee, ze verkiezen te leven als een radertje, in ruil voor een salaris en een klein comfort.

Ja, ‘t is waar, ik heb een giftige tong. ’t Is dat ik niet houd van deze wereld en ongeduldig ben om haar te vernietigen en vervolgens een andere op te bouwen, één die volledig anders is. En dat betekent allesbehalve dat ik een ongelukkige zou zijn, dat ik alles zwart zie, in tegendeel. ’t Is juist dat ik de moed heb om de dingen te zien zoals ze zijn, en ik vecht voor hetgeen ik koester in mijn hart: een wereld gemaakt door mannen en vrouwen die vrij zijn, en waardig, die in staat zijn te assumeren en hun kop niet in het zand steken wanneer ze geconfronteerd worden met hun eigen verantwoordelijkheden. Die geen stukjes papier gebruiken die ze van hand tot hand laten gaan om te verdoezelen dat zij het zijn die de beslissing genomen hebben (die procureur had niet eens zijn naam onder de hechtenisbrief gezet). Waar de problemen zich regelen van persoon tot persoon en waar de lafheid niet als een deugd beschouwd wordt, maar als een obstakel dat overwonnen moet worden.

Om af te sluiten: ik ben echt blij dat hij niet in die rotte gevangenis gebleven is, dat hij bij ons kan zijn, en tegelijkertijd zie ik de democratie voor me, naakt, zoals ze is: de elektronische enkelband of de gevangenis. De valse keuzes van de democratie blijven maar komen...

Buiten Dienst n°29